A. GİRİŞ
1. Önsöz
Aralık 1997 tarihli Lüksemburg AB Konseyi kararlarını takiben, Komisyon, aday devletlerin üyeliğe hazırlanma yönünde yaptıkları ilerleme konusunda Konsey ve Parlamento’ya düzenli olarak rapor sunmaktadır. Bu İlerleme Raporu, Komisyonun 1998’den 2004 yılına kadarki dönemde Türkiye hakkında yayınladığı raporların bir devamıdır.
Aralık 2004’de AB Konseyi aşağıdaki hususları belirtmiştir:
“AB Konseyi, Türkiye tarafından kapsamlı reform süreci çerçevesinde yapılan kararlı ilerlemeyi memnuniyetle karşılamakta ve Türkiye’nin reform sürecini sürdüreceği konusundaki güvenini dile getirmiştir. Türkiye, katılım müzakerelerinin başlatılması için Kopenhag kriterlerini yeterince karşılamıştır. AB Konseyi, Komisyonu 3 Ekim 2005 tarihinde Türkiye ile müzakerelerin başlatılması için Konsey’e müzakerelerin çerçevesi için öneri sunmaya davet etmiştir.”
AB Konseyi, Haziran 2005 tarihinde, Aralık 2004 tarihli genişlemeye ilişkin kararlarına atıfta bulunmuş ve bunların tam anlamıyla uygulanması gerektiğine dikkat çekmiştir.
3 Ekim 2005 tarihinde Türkiye ile katılım müzakereleri başlamıştır. Müzakereler açılırken, AB şunları belirtmiştir:
“Müzakerelerin ilerlemesi Türkiye’nin ekonomik ve sosyal uyum çerçevesinde katılım için hazırlık yapması konusundaki ilerlemeye bağlı olacaktır. İlerleme Komisyon tarafından yakından takip edilmeye devam edilecektir. Komisyon bu konuda düzenli olarak Konsey’e bilgi vermeye davet edilmektedir.”
Komisyon, raporunu, rapor hazırlama görevinin işbu son teyidi çerçevesinde hazırlamıştır.
Bu ilerleme raporunun yapısı, daha önceki raporlarla büyük ölçüde aynıdır. İşbu rapor,
-Birlik ile Türkiye arasındaki ilişkileri tanımlamakta,
-üyelik için siyasi kriterler açısından durumu incelemekte,
-üyelik için ekonomik kriterler açısından Türkiye’nin durumunu ve geleceğini değerlendirmekte ,
-Türkiye’nin üyelik yükümlülüklerini, diğer bir deyişle, Antlaşmalar, ikincil mevzuat ve Birlik politikaları olarak tanımlanan müktesebatı üstlenme kapasitesini gözden geçirmektedir.
-Türkiye’nin Katılım Ortaklığı Belgesindeki önceliklerini ne ölçüde yerine getirdiğini kısaca incelemektedir.
Bu rapor, 2004 raporundan bu yana meydana gelen ilerlemeyi gözönünde bulundurmaktadır. Rapor, 30 Eylül 2005 tarihine kadarki süreyi kapsamaktadır. Rapor, 2004 raporunda atıfta bulunulan planlı reformların yerine getirilip getirilmediğini değerlendirmekte ve yeni girişimleri incelemekte ve ele alınmakta olan her alandaki genel uyum seviyesine bakmaktadır.
Daha önceki raporlarda olduğu gibi, bu raporda da “ilerleme” fiilen alınan kararlar, fiilen kabul edilen mevzuat ve fiilen uygulanan tedbirler temel alınarak değerlendirilmiştir. Kural olarak, hazırlık veya Meclis onayı gibi değişik aşamalarda bulunan mevzuat veya tedbirler dikkate alınmamıştır. Bu yaklaşım, tüm aday ülkelere eşit muamelede bulunulmasına ve katılım sürecindeki her ülkenin katılım hazırlığında elde ettiği somut ilerlemelerin nesnel bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanımaktadır.
Bu rapor çok sayıda bilgi kaynağından yararlanılarak hazırlanmıştır. Türkiye, son raporun yayınlanmasından bu yana üyelik için yürüttüğü hazırlıklar konusunda kaydettiği ilerlemeye ilişkin bilgi vermeye davet edilmiştir. Türkiye’nin Ortaklık Anlaşması, müktesebatın üstlenilmesine ilişkin Ulusal Program çerçevesinde sağladığı bilgiler ve bazı alanlarda idari kapasitenin değerlendirilmesi kapsamında verilmiş çeşitli uzman görüşler ilave kaynakları oluşturmuştur. Konsey görüşleri ile Avrupa Parlamentosu raporları ve kararları da raporun hazırlanmasında dikkate alınmıştır.1 Komisyon aynı zamanda başta Avrupa Konseyi, AGİT, uluslararası mali kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin katkıları olmak üzere muhtelif uluslararası kuruluşların değerlendirmelerinden de istifade etmiştir.